Struktury otoczone podwójną błoną

1. Jądro:

Wielkość i kształt jądra zależą od rodzaju komórki. W komórkach bardzo młodych lub merystematycznych ma kształt przybliżony do kuli i znajduje się prawie w centrum komórki. U komórek dojrzałych, wyspecjalizowanych zepchnięte jest przez dużą centralną wakuolę na peryferyjną część komórki pod ścianę komórkową i jest lekko spłaszczone.

Jądro komórkowe jest przestrzenią zamkniętą podwójną błoną białkowo-lipidową, w której znajduje się prawie cały materiał genetyczny komórki oraz elementy białkowe związane funkcjonalnie DAN i RNA. Podwójna membrana otaczająca jądro zawiera wiele porów, przez które mogą przenikać do cytoplazmy zarówno białka (np. rybosomy) jak i częściowo materiał genetyczny (np. mRNA). Membrany tworzące otoczkę jądrową łączą się w wielu miejscach z retikulum endoplazmatycznym, przez co substancja wypełniająca przestrzeń między błonami otoczki jądrowej jest bardzo podobna do tej, jaka wypełnia cysterny ER.

Wnętrze jądra stanowi nukleoplazma. W jej skład wchodzi kariolimfa (substancja wypełniająca zapewniająca warunki charakterystyczne dla środowiska wodnego), chroamtyna (materiał genetyczny) i ewentualnie jedno lub kilka jąderek. Kariolimfa dla jądra jest funkcjonalnym odpowiednikiem cytoplazmy dla komórki lub matrix dla mitochondrium. Chromatynę stanowią luźno splątane nici DNA z białkami histonowymi. Pomiędzy podziałami komórkowymi chromatyna prawie równomiernie wypełnia przestrzeń jądra. W momencie podziału komórki oraz w okresie okołopodziałowym materiał genetyczny organizowany jest w chromosomy. Chromosomy są struktury silnie upakowanego DNA (DNA + białka histonowe) przypominające pałeczki połączone centromerem (przewężeniem pierwotnym). Najbardziej znaną formą chromosomu są struktury przypomnające litereą "X". Liczma chromosomów jest cechą charakterystyczną dla poszczególnych gatunków.